11.13.2023

1. Թվարկել ՀՀ ջրվեժները և գրել, թե որ գետերի վրա են գտնվում
   • Թռչկանի ջրվեժ – Փամբակ գետի վտակ Չիչկան գետ
   • Լիճքի ջրվեժ – Զվարագետ
   • Ջերմուկի ջրվեժ կամ Ջրահարսի վարսեր – Արփա գետի Ջերմուկ վտակ
   • Շաքիի ջրվեժ – Որոտանի վտակ
2. Թվարկել ՀՀ ջրամբարները, գրել, որ գետերի վրա են գտնվում, ինչ նշանակություն ունեն
   • Ախուրյանի ջրամբար – Ախուրյան գետ, ոռոգում է Արագածոտնի, Արմավիրի և Շիրակի մարզերի հողերը
   • Խնձորուտի ջրամբար – Խնձորուտ գետ, ջրամբարի ջրերը ոռոգում են շատ հողեր
   • Կեչուտի ջրամբար – արհեստական լիճ Արփա գետի հովտում, Արփա-Սևան ջրատարով Արփա գետի ջրերի մի մասը Սևանա լիճ է մղում
   • Ազատի ջրամբար – Ազատ գետ, օգտագորխվում է ոռոգման համար
   • Մարմարիկի ջրամբար – Մարմարիկ գետ, չի շահագործվել
3. Կազմել գետ – մարզ – քաղաք եռյակներ
   • Հրազդան – Արարատ/Կոտայք –
   • Դեբեդ – Լոռի –
   • Ազատ գետ – Արարատ/Կոտայք –
   • Աստղև – Լոռի/Տավուշ –
   • Փամբակ – Լոռի –
4. Իմանալ գետերի երկարությունները
   • Հրազդան – 141 կմ
   • Դեբեդ – 178 կմ
   • Ազատ գետ – 55 կմ
   • Աստղև – 133 կմ
   • Փամբակ – 86 կմ

Թեմա 3 Կլիմայի ընդհանուր բնութագիրը

1. Ծանոթանալ դասանյութին
   Այս կետը ներառում է ծանոթություն ուսուցման առարկայի կամ թեմայի հետ: Խնդրում ենք մանրամասնել, թե որ ուսումնական նյութն եք ցանկանում քննարկել, և ես հաճույքով կօգնեմ ձեզ դրա հետ:
2. Թվարկել ՀՀ կլիմայագոյացնող գործոնները
   

Լայնության դիրքը:
Ռելիեֆ (լեռների և հովիտների առկայություն):
Ջրային օբյեկտների (Սևանա լիճ և գետեր) հարևանությունը:
Բարձրության գոտիականություն (կլիմայի Լեռնային բնույթ):
Հարևան պետությունների ազդեցությունը (Թուրքիա, Վրաստան, Իրան):
Մթնոլորտային ճնշում և օդային զանգվածներ:

3.Բացատրել ջերմաստիճանային շրջադասություն երևույթը

Ջերմաստիճանը մաստիճանի շրջանառությունը երևույթ է, որը կապված է մթնոլորտում և երկրի մակերևույթում ջերմության շարժման հետ: Դա տեղի է ունենում տարբեր լայնություններում արևի ճառագայթման տարբերությունների պատճառով: Ընդհանուր առմամբ, արևային ճառագայթումն ավելի ուժեղ է հասարակածում, իսկ բևեռներում ՝ ավելի թույլ: Սա հանգեցնում է երկրի մակերևույթի անհավասար տաքացման և, Հետևաբար, օդի ջերմաստիճանի տարբերության:

4.Բնութագրել ՀՀ տարածքի տարվա եղանակները, տարվա եղանակների
հերթափոխն ըստ բարձրության։

Տարվա տարբեր եղանակներին օդի ջերմաստիճանի փոփոխություն է տեղի ունենում տարբեր բարձրություններում ։ Ամռանը տաք օդը բարձրանում է վերև ՝ ձևավորելով այն, ինչը հայտնի է որպես ամառային ջերմաստիճանի հակադարձում, երբ օդի վերին շերտերն ավելի տաք են, որքան մոտ են գետնին: Ձմռանը, ընդհակառակը, սառը օդը կուտակվում է մակերեսի մոտ ՝ ստեղծելով սառը ջերմաստիճանի հակադարձումներ։ Բարձրության այս փոփոխությունը ազդում է տարբեր շրջանների եղանակի և կլիմայի վրա:

5.Բնութագրե՛ք ձեր բնակավայրի տարվա եղանակները և դրանց
տևողությունը: Փորձեք որոշել կլիմայի տիպը:

Ավելի ճշգրիտ պատասխանի համար խնդրում ենք նշել ձեր գտնվելու վայրը կամ բնակության վայրը, որպեսզի ես կարողանամ ավելի կոնկրետ տեղեկատվություն տրամադրել:

6.Համեմատե՛ք ձեր բնակավայրի կլիմայական եղանակներն օրացուցային
եղանակների հետ: Նշե՛ք դրանց տարբերությունները:

Կլիման օրացույցի հետ համեմատելու համար հարկավոր է նաև իմանալ ձեր գտնվելու վայրը: Օրացուցային կլիման հաճախ նկարագրվում է տարվա ընթացքում միջին ջերմաստիճանի և տեղումների հիման վրա, սակայն իրական կլիման կարող է տարբեր լինել ՝ կախված կոնկրետ տարածաշրջանից: Ստուգեք ձեր գտնվելու վայրը, և ես ուրախ կլինեմ օգնել ձեզ համեմատություն կատարել:

Թեմա 2 Դասի թեման՝ Հայկական լեռնաշխարհի ջրագրական ցանցը

• կազմել Հայկական լեռնաշխարհի գետերի ցանկ՝ երկարություն,
  ակունք,ջրային ավազան
  

Արազ Գետ (Արաքս)

Երկարությունը ՝ մոտ 1,072 կմ
Աղբյուր ՝ Էրցյան լեռներ, Թուրքիա
Ջրային ավազան. թափվում է Կասպից ծով, Հայկական լեռնաշխարհի ոռոգիչ
Դեբետ Գետ (Ջերսի)

Երկարությունը ՝ մոտ 152 կմ
Աղբյուր ՝ Էրցյան լեռներ, Թուրքիա
Ջրային ավազան. թափվում է Հայկական լեռնաշխարհի ոռոգիչ Կուր գետը
Աղստաֆա Գետ

Երկարությունը ՝ մոտ 133 կմ
Ակունք: Հայկական լեռնաշխարհ, Ադրբեջան
Ջրային ավազան. թափվում է Հայկական լեռնաշխարհի ոռոգիչ Կուր գետը
Արաքս Գետ (Արաս)

Երկարությունը ՝ մոտ 1,072 կմ
Աղբյուր ՝ Թուրքիա (Էրզրում քաղաքի մոտ)
Ջրային ավազան. թափվում է Կասպից ծով, Հայկական լեռնաշխարհի ոռոգիչ
Որոտան Գետ

Երկարությունը ՝ մոտ 178 կմ
Աղբյուր ՝ Հայկական լեռնաշխարհ
Ջրային ավազան. թափվում է Սևանա լիճ, Հայկական լեռնաշխարհի ոռոգիչ

• կազմել Հայկական լեռնաշխարհի լճերի ցանկը՝ խորություն, մակերես,
  աղիություն, ձկնատեսակներ, գտնվելու վայր

Սևանա Լիճ

Տարածքը ՝ մոտ 1 242 կմ2
Խորությունը ՝ մինչև 95 մետր
Աղիություն ՝ քաղցրահամ ջուր
Ձկնատեսակներ ՝ Սևանի իշխան, մուլետ, հաստագլուխ և այլն
Գտնվելու վայրը ՝ Հայաստան, Հայկական լեռնաշխարհի ամենամեծ լիճը
Վանա Լիճ

Տարածքը ՝ մոտ 3,755 կմ2
Խորությունը ՝ մինչև 450 մետր
Աղիություն: թույլ աղած (ունի մի քանի կղզիներ)
Ձկների տեսակները ՝ խաչ, Պիկե, Սպիտակ Cupid և այլն
Վայրը ՝ Թուրքիա, Հայկական լեռնաշխարհի Արևելքում
Հայաստան, Հայկական լեռնաշխարհի արևմուտքում
Ակնալիկ լիճ (Հեգելյան լիճ)

Տարածքը ՝ մոտ 21 կմ2
Խորությունը ՝ մինչև 2 մետր
Աղիություն ՝ թույլ աղած
Ձկների տեսակները ՝ Կարաս, Սասան, ռոճ և այլն
Գտնվելու վայրը ՝ Ադրբեջան, Հայկական լեռնաշխարհի հարավային մաս
Չալդըրան Լիճ

Տարածքը ՝ մոտ 3,5 կմ2
Խորությունը ՝ մինչև 4 մետր
Աղիություն ՝ քաղցրահամ ջուր
Ձկների տեսակները ՝ Կարպ, Պիկե, Կարպ և այլն
Վայրը ՝ Թուրքիա, Հայկական լեռնաշխարհի արևելյան մաս

Աֆրիկա

1. Որո՞նք են աֆրիկյան երկրների հետամնացության պատճառներ: 
   Հետամնացության պատճառներից է, որ այդ երկիրները շատ երկար ժամանակ եղել են գաղութներ։ Գաղութացնող պետություները օգտագործում էին ոչ զարգացած ժողովուրդին որպես մարդկային ռեսուրս։
2. Զարգացման ի՞նչ նախադրկյալներ ունեն աֆրկյան երկրները ։
   Նախադրյալներից են աշխարհագրական դիրքը բնական ռեսուրսների քանակը և էներգիայի մեծ աղբյուրներ։
3. Նշել Աֆրկայի առավել զարգացած երկրները: 
   Մավրիկիոս
   Սեյշելյան կղզիներ
   Ալժիր
   Եգիպտոս
   Թունիս
   Լիբիա
   Հարավային Աֆրիկա
   Գաբոն
   Բոտսվանա
   Մարոկկո
4. Նշել աֆրիկյան այն պետությունները, որոնք ժամանակին եղել են որևէ երկրի գաղութ:

1. Առանձնացնել և դուրս գրել Աֆրիկայի վերաբերյալ հետաքրքիր փաստեր։

POSTED INՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՆՅՈՒԹԵՐ, ԱՇԽԱՐՀԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ 8

Ադրբեջան

1. Բնութագրեք Ադրբեջանի աշխարհագրական դիրքը:

1. Քարտեզի վրա նշել Ադրբեջանի հարևան պետությունները և ափերը ողողող ջրային ավազանները:

1. Ի՞նչ դեր ունի Ադրբեջանը հվ-արմ Ասիայում:
   Քանի որ Ադրբեջանը հարուստ է բնական ռեսուրսներով և վառելանյութերով, ունի ելք դեպի ծով, ունի շատ զարգացած տնտեսություն և ունի առևտրական մեծ ուժ այդ իսկ պատճառով նա ունի շատ մեծ դեր։
2. Որո՞նք են Ադրբեջանի զարգացման նախադրյալները:
   Զարգացման նախադրյալներն են բնական ռեսուրսների առկայությունը և աշխարհագրական դիրքը