06.05.2023

1.Երկդիմի հիդրօքսիդների և թթուների փոխազդեցությունը՝
Zn(OH)₂+2HCl=ZnCl₂+2H₂O
Al(OH)₃+3HCl=AlCl₃+3H₂O

Zn(OH)2 + 2HCl = ZnCl2 + 2H2O
Այս ռեակցիայի ժամանակ ցինկի հիդրօքսիդը(Zn (OH)2) արձագանքում է աղաթթվի (HCl) հետ ՝ ցինկի քլորիդի (ZnCl2) և ջրի (H2O) տեսքով ։

Al (OH)3 + 3HCl = AlCl3 + 3H2O
Այս ռեակցիայի ժամանակ ալյումինի հիդրօքսիդը (Al (OH)3) արձագանքում է աղաթթվի (HCl) հետ ՝ առաջացնելով ալյումինի քլորիդ (AlCl3) և ջուր (H2O):

2. Երկդիմի հիդրօքսիդների և ալկալիների փոխազդեցությունը՝
Zn(OH)+22NaOH=Na₂ZnO₂+2H₂O
Al(OH)₃+NaO3H=NaAlO₂+2H₂O

Zn(oh) + 2naoh = Na2ZnO2 + 2H2O
Թվում է, թե ձեր տված հավասարման մեջ կարող է տառասխալ լինել: Եթե դուք մտադիր եք գրել Zn (OH) 2 փոխարեն Zn(OH), ճիշտ հավասարումը կլինի:
Zn(oh)2 + 2NaOH = Na2ZnO2 + 2H2O
Այս ռեակցիայի ժամանակ ցինկի հիդրօքսիդը(Zn (OH)2) արձագանքում է նատրիումի հիդրօքսիդի (NaOH) հետ ՝ որպես նատրիումի ցինկ (Na2ZnO2) և ջուր (H2O):

Al(oh)3 + NaOH = NaAlO2 + 2H2O
Այս ռեակցիայի ժամանակ ալյումինի հիդրօքսիդը(Al (OH)3) արձագանքում է նատրիումի հիդրօքսիդի (NaOH) հետ ՝ առաջացնելով նատրիումի ալյումին (NaAlO2) և ջուր (H2O):

ԹԹունների քիմիական հատկությունները

1. Որոշե՛ք թթու առաջացնող տարրերի օքսիդացման աստիճանը հետևյալ թթուններում.
   HNO₃, H₂SiO₃ ,HNO₃ , HCIO₄ , H₃PO₄

HNO3 — N + 5, O -2
H2SiO3 — Si +4, O -2
HNO3 — N + 5, O -2
HCIO4 — Cl +7, O -2
H3PO4 — P +5, O -2

Նշանակումները կարելի է համարել տարրերի օքսիդացումից, ըստ որոշված կանոնների:

• Կանոն 1: հատուկ տարրերը ունեն նույն օքսիդացումը որոշված թթունի մեջ: Համապատասխանումներ — HNO3
• Կանոն 2: H-ը սպիտակ տարր է և նվազագույն օքսիդացումը ունի: Համապատասխանումներ — H2SiO3 և H3PO4
• Կանոն 3: O-ը նվազագույն օքսիդացումը ունի հետևյալ թթուներում: Համապատասխանումներ — HCIO4
• Կանոն 4: Հիմնական ամբողջական մասը ունի բացակայութ

1. Ո՞ր ռեակցիաներն են անվանվում չեզոքացման :

Չեզոքացման ռեակցիաները ռեակցիաներ են, որոնցում թթուներն ու հիմքերը արձագանքում են միմյանց ՝ առաջացնելով աղ և ջուր ։ Այս ռեակցիաներում թթուից ջրի իոնները (H+) կազմված են հիդրօքսիդի իոնների հետ (OH-) ջրի մոլեկուլների սահմանումից, նկարագրությունից (H2O): Տեղի է ունենում լուծույթի թթվայնության կամ ալկալայնության կրճատում, ինչը հանգեցնում է դրա չեզոքացմանը:

Օրինակ, հիդրոքլորային թթվի (HCl) և նատրիումի հիդրօքսիդի( NaOH) միջև չեզոքացման որոշումը կհետևի օբազով տառապողներին:

HCl + NaOH → NaCl + H2O

Այս ռեակցիայի ուսումնասիրությունը ուսումնասիրում է աղը (NaCl) և ջրի մոլեկուլները (H2O), և Բույսը դառնում է չեզոք:

1. Գրե՛ք հետևյալ փոխարկումներին համապատասխանող քիմիական ռեակցիաների հավասարումները.
   S- SO₂-SO₃-H₂SO₄— BaSO₄
   

Ծծմբի երկօքսիդի (SO2) նկարագրությունը, երբ ծծումբը (S)կրկնվում է:
S + O2 → SO2

Ծծմբի եռօքսիդի (SO3) ակնարկ ծծմբի երկօքսիդի մաթեմատիկական որոշման ուղին:
2 SO2 + O2 → 2 SO3

Ծծմբաթթվի նկարագրությունը (H2SO4) Կենտրոնական ծծմբաթթվի ծծմբի եռօքսիդի վերացման ուղին:
H2SO4 + SO3 → H2S2O7

H2S2O7 + H2O → 2 H2SO4

Ծծմբաթթվի չեզոքացում (H2SO4) ռաստրով բարիումի հիդրօքսիդներ (BA (OH) 2) բարիումի մակերեսային ջրի գյուտով (BaSO4):
H2SO4 + Ba(OH)2 → BaSO4 + 2 H2O

Ինքնաստուգում Քիմիա

1. Որոշե՛ք տարրեի զագվածային բաժինը մանգանի (VII) օքսիդում:
   Մանգանի (VII) օքսիդի բանաձևը Mn2O7 է:

55*2+16*2=122+122=222
100:222=0.45
110*0.45=49.5%
112*0.45=50.5%

1. Ի՞նչ նյութեր են ստացվում N205, BaO Li2O օքսիդների և ջրի փոխազդեցությունից:
   N2O5 + H2O → 2 HNO3
   BaO + H2O → Ba(OH)
   Li2O + H2O → 2 LiOH

1. .Ի՞նչ եք հասկանում տարրի օքսիդացման աստիճան ասելով:
   Տարրի օքսիդացման աստիճանը քիմիական միացության մեջ ատոմի օքսիդացման աստիճանի չափումն է։ Օքսիդացման վիճակները կարող են լինել դրական, բացասական կամ զրո՝ կախված ձևավորված քիմիական կապի բնույթից։

1. Ինչպե՞ս է գրառվում օքսիդացման աստիճանը:
   Ատոմի օքսիդացման վիճակը մոլեկուլում կամ իոնում ներկայացված է նշանավոր ամբողջ թվով, որը ցույց է տալիս ատոմի ստացած կամ կորցրած էլեկտրոնների թիվը՝ համեմատած տարերային վիճակի հետ։

1. Թվարկե ՛ք հաստատուն օքսիդացման աստիճան ունեցող տարրերը:
   Ալյումին (Al)
   Ածխածին (C)
   Ազոտ (N)
   Թթվածին (O)
   Ֆտոր (F)
   Նատրիում (Na)
   Մագնեզիում (Mg)
   քլոր (Cl)
   Կալիում (K)
   Կալցիում (Ca)
   Երկաթ (Fe)
   Պղինձ (Cu)

1. Որքա՞ն է թթվածնի վալենտականությունը և օքսիդացման աստիճանը թթվածնի պարզ նյությում:
   Թթվածնի վալենտականությունը և օքսիդացման աստիճանը թթվածնի պարզ նյությում կազմում է -2

1. Որքա՞ն է 1 ատոմ ծծմբի զանգվածը (գ).
   1) 16
   2) 32
   3) 5,31210-23 
   4) 1,6610-27

1. Ինչի՞ է հավասար երկաթի կոլչեդանի (FeS2) հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը.
   Mr(FeS2) = 56+32*2=64+56=120

1. Տրված միացություններից՝ MgSO4, CaSO4, BaSO4, SrSO4, որո՞ւմ է ծծմբի զանգվածային բաժինն ամենամեծը.

MgSO4=22+32+64=118

Om(S)100/118=*32=27.1%

Որոշե՛լ օքսիդացման աստիճանը միացությունում գտնվող տարրերի.
a. Cu: +2; O: -2
b. Na: +1; O: -2; H: +1
c. Li: +1; H: -1
d. Si: +4; O: -2

Ստացման եղանակները

Մոլեկուլում  -2 օքսիդացման աստիճանով թթվածնի ատոմ պարունակող երկտարր այն միացությունները, որոնցում թթվածնի ատոմներն անմիջականորեն միացած են մեկ այլ տարրի ատոմների հետ, իսկ միմյանց հետ միացած չեն, անվանվում են օքսիդներ:

 Օքսիդները դասակարգվում են ըստ քիմիական հատկությունների.

1.Հիմնային օքսիդներ՝ Na₂O,CaO,CuO,FeO,MnO,Cu₂O և այլն:
Հիմնային են կոչվում այն օքսիդները, որոնց համապատասխանող հիդրատները հիմքեր են:  
Na₂O⇒NaOH,CaO⇒Ca(OH)₂
 Եթե օքսիդ առաջացնող տարրը ալկալիական կամ հողալկալիական մետաղ է կամ այլ մետաղ է, որը ցուցաբերում է այդ օքսիդում նվազագույն վալենտականություն (I,II),ապա օքսիդը որպես կանոն հիմնային է:

նատրիումի օքսիդ՝ Na₂O     

 կալցիումի օքսիդ՝   CaO

պղնձի (I) օքսիդ՝  Cu₂O

պղնձի (II) օքսիդ՝ CuO  

  մանգանի (II) օքսիդ՝   MnO    

2. Թթվային օքսիդներ՝P₂O₅,N₂O₅,Mn₂O₇,CrO₃,CO₂,  և ալն:

Թթվային են կոչվում այն օքսիդները, որոնց համապատասխանող հիդրատները թթուներ են:

SO₂⇒H₂SO₃,N₂O₅⇒HNO₃

Եթե օքսիդ առաջացնող տարրը ոչ մետաղ է, ապա այդ օքսիդը հիմնականում՝ թթվային է:

Եթե օքսիդ առաջացնող տարրի ատոմը ցուցաբերում է մետաղական հատկություն և առավելագույն վալենտականություն (V-VIII), ապա oքսիդը թթվային է:

ֆոսֆորի (V) օքսիդ՝ P₂O₅  

 քրոմի (VI) օքսիդ՝ CrO₃
3.Երկդիմի (ամֆոտեր) օքսիդներ՝ BeO,ZnO,Al₂O₃,Cr₂O₃ և այլն:
Նյութերը, որոնք ցուցաբերում են և թթվային, և հիմնային հատկություններ, մանվանվում են երկդիմի (ամֆոտեր):
Եթե օքսիդ առաջացնող տարրը ցուցաբերում է մետաղական հատկություններ և բարձր վալենտականություն (III, IV), ապա օքսիդը երկդիմի է:  

ալյումինի օքսիդ՝ Al₂O₃       

 ցինկի օքսիդ՝ ZnO

4.Անտարբեր (աղ չառաջացնող) օքսիդներ` N₂O,NO,CO,SiO և այլն:
Ոչ մետաղների օքսիդները, որոնք թթուների ու հիմքերի հետ սովորական պայմաններում չեն փոխազդում, կոչվում են անտարբեր օքսիդներ:

Օքսիդների ստացման եղանակները

Օքսիդներն ստացվում են.

1. թթվածնի հետ պարզ և բարդ նյութերի փոխազդեցությունից (հիմնականում`տաքացնելիս).

C+Օ2=CO2

4Al+3O2=2Al2O3

2ZnS+3O2=2ZnO+2SO2

2. թթվածին պարունակող որոշ բարդ նյութերի՝ տաքացման պայմաններում քայքայվելիս.

Mg(OH)2=MgO+H2OCaCO3=CaO+CO2H2SiO3=SiO2+H2O

3.աղի ու թթվի փոխազդեցությունից.

Na2CO3 + H2SO4 = Na2SO4+ CO2↑ + H2OK2SO3 + 2HCl = 2KCl + SO2↑ + H2O

Թթուների փոխազդեցությունը մետաղների և մետաղների օքսիդների հետ

1. Կազմե ՛ք ցինկի ,նատրիումի ,երկաթի(III) ծծմբաթթվական աղերի բանաձևերը:
   
   Ցինկի սուլֆատ ՝ ZnSO4
   Նատրիումի սուլֆատ ՝Na2SO4
   Երկաթի (իիի) սուլֆատ ՝ Fe2(SO4)3
   
2. Ո՞րն է թթուների և աղերի նմանությունն ըստ բաղադրության:
   
   Թթուները և աղերը կարող են պարունակել նույն տարրերը իրենց բաղադրության մեջ:
   
3. Գրե ՛ք հետևյալ աղերի բանաձևերը.
   ա. ցինկի քլորիդ բ.մագնեզիումի բրոմիդ, գ.երկաթի(III) յոդիդ
   դ.ալյումինի յոդիդ, ե.երկաթի (II) ֆտորիդ զ.պղնձի(II) սուլֆիդ
   
   ա. ցինկի քլորիդ — Ցինկի քլորիդ՝ ZnCl2
   բ.մագնեզիումի բրոմիդ — Մագնեզիումի բրոմիդ՝ MgBr2
   գ.երկաթի(III) յոդիդ — Երկաթի (III) յոդիդ՝ FeI3
   դ.ալյումինի յոդիդ — Ալյումինի յոդիդ՝ AlI3
   ե.երկաթի (II) ֆտորիդ — Երկաթի(II) ֆտորիդ՝ FeF2
   զ.պղնձի(II) սուլֆիդ — Պղնձի (II) սուլֆիդ՝ CuS